Bu hususta ümmetin çoğu eş’aridir diyenlere verilecek en güzel cevap şudur:

Âvâm selim fıtrat üzeredir. insanlar alimlerin dini üzeredir. Yani avam sıradan halktan olanlar, ıstılahları bilmez. Onlar fıtrat üzeredir. Dolayısıyla burda konuşulması gereken âlimlerdir.

Ümmetin geçmişine bakıldığında Sahabe, Tabiin ve Etba’ut Tâbi’in bütün bunlar hangi akide üzereydi? Yoksa bunlar Eş’ari’miydi? Şüphesiz Ebu Hasan el-Eş’arî daha doğmamıştı.

İslam ilimlerine bakıldığı zaman bu ilimler nelerdir ve bunları bize taşıyan kimlerdir.

Öncelikle İslam ilimlerinin kaynaklarını muhtasar bir şekilde zikredelim

Kur’an Kerîm, Hadîsî Şerif, (sünnet) Tefsir, Lügat, Akide ve Fıkh

1. Olarak Kur’an-ı Kerim: Kur-an-ı Kerim’in bilinen mutevatir 10 Kıraati nakledenler selefin akidesi üzerinde idi. Daha Ebu Hasan el-Eş’arî bile doğmamıştı.

2. Hadis-i Şerif (Sünnet): Peki Sünneti kimler taşıdı? Sünneti bize taşıyanlar hangi akide üzereydi?

Hadisi taşıyan imamlar ve onları tasnif edenlere baktığımız zaman selefin akidesi üzerindeydiler.

İmam Mâlik b. Esnes (rahimehullah) Muvatta Kitabının sahibi, Selefin akidesi üzereydi. Bu konuda bir çok eserde akidesini beyan eden sahih nakiller rivayet edildi.

2. İmam Ahmed b. Hanbel (rahimehullah) Musnedin sahibi Selefin akidesi üzereydi. Bu hususta Er-Raddu ale’l Cehmiyye ve Usulu’s-Sunne kitablarını yazdı. Oğlu Ahmed ve İshak kendisinden bunu nakletti. Ayrıca talebeleri Kirmani ve İbn-i Hanî ve bir çoğu onun akidesini açık bir şekilde kitaplarında naklettiler.

3. Muhammed b. İsmaîl  el-Buhârî (rahimehullah) el-Câmi’us Sahih Buhari musannifi: Akidesini sahih Buhari’nin Kitabu’t Tevhid’inde açık bir şekilde beyan ediyor. Ayrıca bu hususta Halku Ef’âli’l İbad (Kulların Fiillerinin yaratılması) kitabını rivayet ile ehli sünnetten naklederek selefin akidesi üzerinde olduğunu beyan etti.

4. Muhammed bin İsa et-Tirmizî  Sünenu’t Tirmizi sahibi: Kitabında isim ve sıfatları isbat ederek akidesini beyan etmiştir.

Aynı şekilde Müslim, Ebu Davud, Nesai, İbni Mace, Darekutni, Taberani, ibni Huzeyme hepsi Selefi Salihin akidesi üzereydi.

Tefsire baktığımızda aynı şekilde Şüphesiz ümmetin âlimlerinin ittifakıyla müfessirlerin imamı Ebu Ca’fer Muhammed b. Cerîr et-Taberî’dir. Bu büyük müfessir imam selefin akidesi üzerindedir.  Aynı şekilde imam Bağavî İbn-i Kesir vb adını zikredemeyeceğimiz kadar çok alim var.

Lügate bakıldığında

Yine En büyük alimlerin selefin akidesi üzerinde olduğunu göreceksin

Sibavey, el-Asma’i, Kisaî, Harun b. Musa el-Zuhelî ve daha adını sayamayacağımız kadar çok lügat alimi Selefin akidesi üzereydi. Daha Ebu Hasan El-Eş’ari doğmamıştı bile.

Fıkh  imamları Selefin akidesi üzerinde idi. Ebu Hanife, Mâlik, Şafi’i ve İmam Ahmed Allah hepsinden razı olsun

Akideye gelince Peki bu hususta hangi kitaplar telif edildi?

İbni Huzeyme Kitabu’t Tevhid, Buhari Khalku Ef’âli’l İbad, İmam Ahmed Cehmiyye’ye Reddiye ve Usulu’s Sünne, İmam Ahmedin oğlu Kitabu’s Sunne, Harb bin İsmail el-Kirmanî Mesâili’nde ehli sünnetin akidesini icma ile naklediyor. İbni Batta İbânetu’l Kübra ve İbânetu’l Suğra, Lalâkâî “Şerhu Usuli İ’tikadi Ehli’s Sünneti ve’l Cema’a” Berbehârî’nin Şerhu’s Sunne, Osman Ebu Saîd ed-Dârimî’nin Er-Raddu ale’l Cehmiyye, Darekutni’nin İsim ve sıfat, Zehebi El-Uluv, el-Benna el.Hanbeli’nin Er-Raddu ale’l Mubtedia, Kitabu’l Arş İbni Ebî Şeybe, Acurrî Eş-Şeri’a ve daha sayamayacağımız kadar çok imamın kitabı var.

Bütün bunları zikrettikten sonra Ebu Hasan el-Eş’ari’nin akidesinden tevbe ettiğini bilmenizi isterim. Ebu Hasan el-Eş’ari “El-İbâne ‘an Usuli’d Diyane” kitabında imam Ahmedin akidesine döndüğünü açık ve sarih bir şekilde ifade etmektedir. Şimdi tekrar dönüp kendinize sorun ben nasıl olurda kendisinden tevbe edilen bir itikadı taşıyorum?

İnsaf ehli olan söylesin bu ümmetin çoğu kimlerdir?

Mahmut Yıldırım