Ebu İsa Tirmizi dedi ki: Bize Kuteybe ve Süfyan b. Veki tahdis etti. Enes dedi ki: Rasulullah -sallallâhu aleyhi vesellem- şöyle buyurdu: “Muhakkak her şeyin bir kalbi vardır. Kur’an’ın kalbi Yasin (suresi)dir. Kim Yasin (suresin)i okursa onu okumaya karşılık Allah ona Kur’an’ı on defa okumuş (gibi ecir) yazar.”189 Sonra Tirmizi: “Bu garip bir hadistir. Biz bunu ancak Humeyd b. Abdurrahman’ın rivayet ettiği bir hadis olarak biliyoruz. Harun Ebu Muham-med ise meçhul bir şeyh (hadis ravisi)dir. Bu hususta Ebu Bekr es-Sıddık’tan da gelmiş bir rivayet vardır ama senedi zayıf olduğundan dolayı Sahih değildir.” Ebu Hureyre’den de tetkike ihtiyacı olan bir rivayet gelmiştir. Ebu Bekr es-Sıddık yoluyla gelen hadisi de Hakîm Tirmizi, Nevâdiru’l-Usul adlı eserinde rivayet etmiştir.190 189 Batıldır. Tirmizi, 2887; Darimi, II, 456; Huzai, 1035; Hatib, IV, 167; Hakim Tirmizi, Nevadiru’l-Usul, s. 335. Ebu Hureyre’nin rivayet ettiği bir hadis olarak zikretmişlerdir. Tirmizi gariptir diyerek zayıf olduğunu göstermiştir. Harun Ebu Muhammed meçhul bir ravidir. İbn Ebi Hatim, İlel, II, 55-56’da dedi ki: Babama ben bu hadisi sordum. O: Burada geçen Mukatil, Mukatil b. Süleyman’dır. Bu hadisi onun uydurduğu bir kitabın başında gördüm. Bu batıl ve asılsız bir hadistir. Zehebi de Harun’un biyografisinde: Bu hadisi uydurmuş olmakla ben onu itham ediyorum, demektedir. 190 Ebu Bekr’den rivayet edilen hadisi Beyhaki, Şuabu’l-İman, 2465; Tirmizi Hakim, Ne-vadir, II, 244; İbnu’l-Cevzi, Mevzuat, I, 246-247. İbnu’l-Cevzi: Batıldır, aslı yoktur. Senedinde Muhammed b. Abdurrahman el-Cud’ani vardır. Nesai hadisi metruk birisidir demiştir. Hadis onun dediği gibi batıldır. Çünkü hadiste: “Onu okuyan için yirmi hacca bedel olur…” ifadesi yer almaktadır ki bu abartı diğer münker lafızlar dışında uydurma olduğuna delildir. Ebu Hureyre’nin rivayet ettiği hadise gelince: Ebu Bekr el-Bezzar dedi ki: Ata b. Ebi Rebah, Ebu Hureyre -radıyallâhu anh-’dan dedi ki: Rasulullah -sallallâhu aleyhi vesellem- şöyle buyurdu: “Her şeyin bir kalbi vardır. Kur’an’ın kalbi de Yasin suresidir.”191 Sonra Bezzar: Biz bunu Humeyd’den, Zeyd’in dışında rivayet eden bir kimse olduğunu bilmiyoruz. [5643] Hafız Ebu Ya’lâ dedi ki: Hasan(-ı Basri) dedi ki: Ebu Hureyre -radıyallâhu anh-’ı şöyle derken dinledim: Rasulullah -sallallâhu aleyhi vesellem-şöyle buyurdu: “Kim bir gece Yasin suresini okuyacak olursa günahları bağışlanmış olarak sabahı eder. Kim de dumanın sözkonusu edildiği “Ha, Mim (Duhan)” suresini okursa yine günahı bağışlanmış olarak sabahı eder.”192 Senedi ceyyiddir. [5644] İbn Hibban, Sahihinde dedi ki: el-Hasan’dan, o Cündeb b. Abdullah’tan dedi ki: Rasulullah -sallallâhu aleyhi vesellem- şöyle buyurdu: “Her kim bir gecede Allah için Yasin’i okursa günahı bağışlanır.”193 191 Zayıftır. Bunu Bezzar, III, 87’de tahriç etmiş olup, senedinde Humeyd el-Mekki vardır. İbn Adiyy onu el-Kamil, II, 274’te zikredip, bunun dışında bir başka hadisini de müs-ned olarak kaydettikten sonra onun rivayet ettiği iki hadis vardır demektedir. Buhari de: Rivayet ettiği hadislerde ona mutabaat olunmaz demiş, Zehebi de onun bu kanaatini Mizan, 2357’de nakledip, ona muvafakat etmiştir. 192 Kavi değildir. Ebu Ya’la, 6224’de rivayet etmiş, İbnu’l-Cevzi de Mevzuat, I, 347’de Ebu Hureyre’nin rivayet ettiği bir hadis olarak zikrettikten sonra İbnu’l-Cevzi batıl olduğuna hükmetmiş ve Muhammed b. Zekeriya dolayısıyla illetli olduğunu söylemiştir. Hâlbuki bu hadisin illeti o değildir. Çünkü Ebu Ya’la’daki rivayette ona mutabaatta bulunulmuştur. Asıl illeti Hişam b. Ziyad’dır. Çünkü o metruk birisidir. Hasan(-ı Basri) da Ebu Hureyre’den hadis dinlememiştir. Tayalisi, 2467’de Hişam’a mutabaatta bulunulmuştur. Ona Ferkad tabi olmuştur. Ancak görüldüğü kadarıyla hadis mürseldir. Yine her ikisine Muhammed b. Hammad, Darimi, II, 457’deki rivayete göre mutabaatta bulunmuş, İbn Adiyy, II, 299’daki rivayete göre de el-Hasan b. Dinar onlara mutabaatta bulunmuştur. Ayrıca onlara Ağleb b. Temim de Taberani, Sağir, 417’deki rivayette mutabaat etmiştir ama bunun çoğunluğu vahidir. Ayrıca bu hadisi İbnu’s-Sünni, 674’de Ağleb’den, o Eyyub’dan, ayrıca Yunus ve Hişam da el-Hasan’dan, o Ebu Hureyre’den diye rivayet etmişlerdir. Böylelikle hadisin illetinin el-Hasan ile Ebu Hureyre arasındaki inkıta (kopukluk) olduğu ortaya çıkmaktadır. Ayrıca Enes’in rivayet ettiği bir hadis olarak da gelmiştir ki bunu Taberani, 12310; Sağir, 1010’da rivayet etmiş, Heysemi, Mecma, 12298’de: Senedinde Said b. Musa el-Ezdi vardır ve o yalancı bir ravidir demiştir. Buna göre onun rivayet ettiği bu hadis kendisinden öncekiler için şahit olmaya elverişli değildir. Bir sonrakine de bakınız. 193 Senedi zayıftır. İbn Hibban, 2574; Şeyh Şuayb el-Arnavud: Ravileri sikadırlar ama senedinde Hasan(-ı Basri)’ın an lafzını zikrederek rivayeti sözkonusudur demektedir. Derim ki: İbn Ebi Hatim, Merasil, 42’de Haşan’ın Cündeb İmam Ahmed dedi ki: Makil b. Yesar -radıyallâhu anh-’dan rivayete göre Rasulullah -sallallâhu aleyhi vesellem- şöyle buyurdu: “Bakara (suresi) Kur’an’ın tepesi ve en yüksek noktasıdır. Onun her bir ayeti ile birlikte seksen melek inmiş, “Allah odur ki ondan başka ilah yoktur, hay y’dır, kayyum’dur” (Bakara, 255) ayeti de Arşın altından çıkartılıp, bu sureye eklenmiştir -yahut Bakara suresine eklenmiştir.- Yasin de Kur’an’ın kalbidir. Bir kimse bu sureyi ancak Allah ve ahiret yurdunu isteyerek okuyacak olursa mutlaka ona günahları bağışlanır. Bu sureyi ölülerinize de okuyunuz.”194 Bu hadisi aynı şekilde Nesai, Amelu’l-Yevmi ve’l-Leyle’de Muhammed b. Abdula’lâ’dan, o Mu’temir b. Süleyman’dan böylece rivayet etmiştir. [5646] Sonra İmam Ahmed dedi ki: Makil b. Yesar dedi ki: Rasulullah -sallallâhu aleyhi vesellem-: “Onu -yani Yasin suresini- ölülerinize okuyun” buyurdu.195 Bunu Ebu Davud ve Amelu’l-Yevmi ve’l-Leyle adlı eserinde Nesai ile İbn Mace de Abdullah b. el-Muberek’in böylece naklettiği bir hadis olarak rivayet etmişlerdir. Ancak Nesai’nin kaydettiği rivayetinde Ebu Osman’dan, o Makil b. Yesar’dan denilmektedir. Bu sebeple kimi ilim adamı şöyle demiştir: Bu surenin özelliklerinden birisi de bu sure zor bir iş ile karşı karşıya kalınması halinde okunacak olursa mutlaka yüce Allah o işi kolaylaştırır. Ölünün yanında okunması da rahmet ve bereketin inmesi ve ruhunun kolaylıkla çıkması için öngörülmüş gibidir. Yüce Allah en iyi bilendir. İmam Ahmed dedi ki: Bize Ebu’l-Muğire tahdis etti, bize Safvan tahdis edip dedi ki: Hocalar şöyle derdi: “Ölüm yatağında olanın yakınında bunun -yani Yasin suresinin- okunması halinde Allah ondan dolayı ölenin sıkıntılarını hafifletir.” [5647] Bezzar da dedi ki: İkrime, İbn Abbas’tan şöyle dediğini nakletti: Nebi -sallallâhu aleyhi vesellem- şöyle buyurdu: “Bu surenin ümmetimden olan her bir insan tarafından ezberlenmiş olmasını çok arzu ederdim.” Kastettiği de Yasin suresidir.196 194 Senedi zayıftır. Ahmed, V, 26. Senedinde adı verilmemiş ravi vardır ancak bundan sonraki senette bu iki ravinin de adı verilmektedir. Ona da bakınız. 195 Senedi zayıftır. Bakara suresinin faziletleri hakkındaki açıklamalar esnasında ona dair yeteri kadar açıklamalar geçmiş bulunmaktadır. 196 Senedi zayıftır. Bezzar, III, 87’de rivayet etmiş olup, senedinde İbrahim b. el-Hakem b. Eban vardır ve o zayıf birisidir. Ayrıca bu hadisi karıştırmış bulunmaktadır çünkü bu hadisi Taberani, 11116’da bu lafızlarla onun yolundan rivayet etmiştir. Ancak o bunu Mülk suresinin faziletleri arasında saymıştır. Çünkü o rivayetinde şöyle demektedir: “Tebarekellezi biyedihi’l-mülk suresini kim okursa…” Ayrıca bk. Mecmau’z-Zevaid, 11429