Hamd alemlerin Rabbi Allah’a, salat ve selam gönderilmiş bütün nebilere olsun.Bundan sonra;
Ehl-i Sünnet ve’l- Cemaat’in görüşüne göre Allah-u Te’ala’nın bahşetme, nimetle açılmış iki eli vardır. Allah’ın iki eli, O’nun sabit zati sıfatlarından olup kendisine yaraşır gerçek iki eldir. Allah azze ve celle’nin Nasıl insanlarda ilim ve kudreti sıfatı var ise, Allah azze ve celle’nin ilmi ve kudreti vardır. Ehli sünnet ve’l cemaatin kaidesi şudur; isimde benzerlik vardır, keyfiyette benzerlik yoktur. Allah’ın da ilim sıfatı vardır, herhangi bir insanda da ilim sıfatı vardır. Allah azze ve celle’nin ilmi kendisine has bir özelliktir, insanların ilimleri kendisine has olan bir özelliktir. İsimde benzerlik var keyfiyette benzerlik yoktur.
Allah’ın iki elinin olduğunu Allah Te’ala nın Kitabında ve Nebi sallallahu aleyhi ve sellem’in Sünnetinde kesin olarak göstermektedir. Kur’an da ve hadiste Allah’a izafe edilen “yed “,El sıfatı “Yahudiler, Allah’ın eli bağlıdır dediler. Hay dedikleri yüzünden elleri bağlanası ve lanet olasılar! Bilâkis, Allah’ın her iki eli de açıktır ve nasıl dilerse öyle verir.” (Maide/64)
Ali b. Ebi Talha da İbn Abbas radıyallahu anha’dan şöyle rivayet etmiştir: “Onlar bununla Allah’ın elinin gerçekten bağlı olmasını değil, nimetleri elinde tutmasını ve vermemesini kastetmişlerdir. Allah’u Tebarake ve Te’ala bunların söylediklerinden büyük ve ali’dir. (Sahih Eser) Sahabeden gelen tefsirde, Allah azze ve celle’nin el sıfatını ispat ediyor ve başka tefsire de gerek bırakmıyor. Tevfid ehli gibi manayı de Allah’a havale etmeyip manayı ispat ediyor. Sahabe ve taabin ve selef uleması bütün sıfat ayetlerini tefsir etmiştir, tefsir edilmeyen hiçbir ayet yoktur. Sıfat ayetleri hakkında, sapık fırkaların “ayetler tefsir edilmemiştir” demeleri ilmi gizlemektir.
“Allah: Ey İblis! İki elimle yarattığıma secde etmekten seni meneden nedir? Böbürlendin mi, yoksa yücelerden misin? dedi.” (Sad/75 )
Bu ayet-i kerimede İblis, Allah’ın iki eliyle yarattığına, yani Adem aleyhisselam’a secdeyi terk ettiği için kınanmaktadır. Bu ayette yaratma sıfatı ispat edilmektedir: “Yarattığım” “İki elimle yarattığım,” yani Allah Teala, Adem’i iki eliyle yaratmıştır. Burada “iki elimle” dedi. Bu bir tesniye/ikil kalıbıdır. İzafetten dolayı tıpkı tenvinin hazf edilmesi gibi tesniyenin “nun”u da hazf edilmiştir. Biz tesniye (ikil) bir kelimeyi ve cemi müzekkeri salim-i irab ettiğimiz zaman şöyle deriz: Müfred isimde “nun,” tenvinden ivazdır/bedeldir. Bedel, bedeli olduğu kelimenin hükmünü alır. Tenvin, izafet esnasında hazf edildiği gibi tesniye ve “cemi nun”u da izafet esnasında hazfedilir. (İbn Useymin)
Bu ayette “Allah’ın iki elinin varlığı” da ispat edilmektedir: Buradaki yaratmayı iki eliyle yapmıştır. İki eliyle de kabzedecektir:

“Onlar Allah’ı gereği gibi takdir edemediler. Halbuki kıyamet gününde arz bütünü ile onun avucundadır. Gökler ise onun sağ eli ile durulmuş olacaktır. O şirk koştuklarından münezzehtir ve çok yücedir. (Allah’u Te’ala hem zatı hem de sıfatlarıyla yücelerdedir.)” (Zumer/67)
Allah Tebareke ve Te’ala‘nın: “Onlar Allah’ı gereği gibi takdir edemediler.” Yani müşrikler Allah subhanehu ve Te’ala ile birlikte başkalarına da ibadet etmek suretiyle Allah subhanehu ve Te’ala’nın hakkını, değerini gereği gibi bilemediler, veremediler.
“Gerçekten sana biy’at edenler, hakikatte Allah’a biy’at etmiş olurlar. Allah’ın eli, onların ellerinin üzerindedir.” (Feth/10)
“Allah’ın eli onların eli üzerindedir.” Yani O onlarla birlikte hazırdır, sözlerini işitir, yerlerini görür, kalplerini ve dışlarını bilir.
Nebi sallallahu aleyhi ve sellem’den sahih gelen rivayetlerde; Allah azze ve celle’nin el sıfatını ispat etmiştir.
Buhari ve Müslim’in Sahihinde; Ebu Musa Abdullah b. Kays el-Eş’ari radıyallahu anh’dan, Rasulullah sallallahu sellem’in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir: “Şüphesiz Allah Te’ala gündüz günah işleyenlerin tevbe etmeleri için geceleyin elini açar. Gece günah işleyenlerin tevbe etmeleri için de gündüz elini açar. Bu hal, güneşin battığı yerden doğmasına (yani kıyamete) kadar devam eder.” (Muslim, 275; Sahih)
Buhari ve Müslim’den gelen rivayete göre; Ebu Hureyre radiyallahu anha’nın nakline göre Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: “Her kim helal kazancından bir tek hurma değerinde bir şey sadaka verirse -ki Allah Te’ala’ya helal olandan başkası yükselmez- şüphesiz Allah onu sağ eliyle kabul eder. Sonra o tek hurma kadar sadakayı dağ gibi oluncaya kadar sizden birbirinizin tayını dikkatle büyüttüğü gibi sadaka sahibi için büyütür.” (Buhari, 7430; Muslim, 1014; Sahih)
Buhari ve Müslim’den gelen rivayette; Ebu Hureyre radiyallahu anh‘in nakline göre Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle demiştir: “Allah’ın eli dopdoludur, harcamak onu eksiltmez, o gece ve gündüz daima cömerttir.” Yine Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem “Allah’ın gökleri ve yeri yarattığı günden beri infak ve in’am ettiği nimetlerin mahiyetini bana bildirebilir misiniz? Şüphesiz bunca harcama onun elindeki nimetlerden hiçbir şeyi eksiltmemiştir” demiştir. Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem bir de ‘Çünkü “onun arşı su üzerinde idi.” (Hud/7) onun diğer elinde adalet terazisi vardır ki onun kefesini alçaltır, yükseltir” demiştir.” (Buhari, 7411; Muslim, 993; Tirmizi, 3045; Sahih)
Buhari ve Müslim’den gelen rivayete göre; İbn Ömer radiyallahu anh’in nakline göre Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle demiştir: “Şüphesiz Allah kıyamet gününde bütün arzı avucunun içine alır, gökler de onun sağ elinde olur. Sonra ‘Melik ancak benim!’ der.” (Buhari, 7414; Muslim, 2788; Sahih)
Müslim’den gelen rivayette; İbn Ömer radıyallahu anha’dan rivayet edilmiştir. Nebi sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: “Onun iki eli de sağ elidir.” (Müslim, 1827;)
Buhari ve Müslim’den gelen rivayete göre; Enes radiyallahu anh’in nakline göre Nebi sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: “Allah kıyamet gününde müminleri böylece toplar. ‘İçinde bulunduğumuz şu durumumuzdan bizleri rahata kavuşturması için Rabbimize şefaat dilesek’ derler. Ardından Adem aleyhisselama gelirler ve ‘Ya Adem! İnsanların (sıkıntıda olduklarını) görmüyor musun? Allah seni kendi eliyle yarattı…” (Buhari, 7410; Muslim; Sahih)
Allah Rasulu Sallallahu aleyhi ve sellem bu ayetlerde ve hadislerde Allah azze ve celle’nin eli olduğuna ve avucu olduğunu ispat etmektedir. Bizim bu sıfatlara imanımız keyfiyetlendirilmeden nitelik vermeden iman etmek sıfatların keyfiyetinin nasıllığını Allah’a havale etmektir. Allah azze ve celle’nin Sıfatlarını dilde mana olarak biliyoruz fakat keyfiyetini nasıllığını ve niteliğini bilmiyoruz. Ehlisünnet Alimlerinden, İmam Azam Ebu Hanife dedi ki: “Yüce Allah’ın Kur’an-ı Kerim’de de belirttiği gibi eli, yüzü ve nefsi vardır. Yüce Allah’ın Kur’an-ı Kerim’de söz konusu ettiği yüz, el ve nefis ona ait nasıllığı bizce bilinemeyen sıfatlardır. Onun eli, kudreti ya da nimetidir denilmez. Çünkü o takdirde bu sıfatın iptali söz konusudur. Bu ise (sıfatların iptali) kaderiyyecilerin ve mutezile mensuplarının görüşüdür. Kim isim ve sıfat tevhidine bu kaide ve kurallara göre iman ederse Allah azze ve celle’nin kadrini bilmiş olur. Kim de böyle iman etmese Allah azze ve celle’nin kadrini takdir etmemiş olur imanıda sapıklık oranında eksik olur.
Allah Te’ala’nın, kendisine nispet ettiği bu elin, hatta iki elin varlığına ve bunların Allah’a ait olduklarına inanmak farzdır. Ancak bunu bizim elimiz gibi hayal etmek doğru değildir. Çünkü Allah azze ve celle, kitabında, “O’nun benzeri hiçbir şey yoktur. O, her şeyi işiten, her şeyi görendir.” (Şura /11) buyurmuştur. Allah’a nispet edilen tüm sıfatlarda da böyle yapmalısınız. Onun Allah’a ait olduğunu kabul etmeli, ancak onu yaratılanların sıfatı gibi tasavvur etmemelisiniz; Çünkü Allah azze ve celle’ye ne zatında ne de sıfatlarında benzeyen bir şey yoktur. Allah Azze ve Celle’ye hamd, Rasulullah sallahu aleyhi ve sellem’e ,O’nun ailesine ve ashabına salat ve selam olsun.
A.Kadir Gören